Ran, günlerdir duyurduğu “İntikam” operasyonunu gerçekleştirdi. Bunun üzerine Tahran geceden itibaren İsrail topraklarına insansız hava araçlarıyla saldırdı. IED saldırısı üç dalga halinde birkaç saat sürdü. Aynı zamanda İsrail’in hava savunma sistemlerine de siber saldırılar düzenlendi.
Ancak Tahran’ın ilan ettiği “İntikam” kısa sürdü. İran’ın BM’deki temsilciliği konunun sonuçlandığını duyurdu.
Aslında İran’ın İsrail’e savaş ilan etmesi, topyekun bir savaşa girmesi beklenmiyordu:
Birincisi, İran ordusu Irak’la yapılan savaştan bu yana topyekün savaş görmedi. Ordu ne tecrübe, ne ikram, ne de stratejik olarak buna hazır değil. İran ordusu savunma savaşında tartışmasız üstün olabilir ancak saldırı savaşında o kadar güçlü değil.
İkincisi, İran ekonomisi bırakın İsrail’i, herhangi bir ülkeyle uzun vadeli bir savaş yürütecek kadar güçlü değil. Uzun süreli bir savaş İran ekonomisini çökertebilir.
Üçüncüsü, İran’ın İsrail’e karşı topyekun savaş ilanı Tel Aviv’in çıkarlarına uygundur. Böylece İsrail bunu kullanarak İran’ın nükleer tesislerinin yanı sıra petrol ve gaz rezervlerine de saldırı gerçekleştirebilir.
Dördüncüsü, böyle bir savaş İsrail’in İran’a karşı arzu edilen uluslararası koalisyonu kurmasına yol açacaktır. Bu, İran’ın yıllardır kaçındığı senaryodur.
Beşincisi, İsrail uzun yıllardır İran’daki etnik azınlıklarla çalışıyor. Yani İran’ın İsrail’le savaşı halinde Beluclar, Araplar, Kürtler, güneyliler ayağa kalkabilir.
İran bunu çok iyi bildiği için İsrail ile uzun vadeli bir savaşa girmeye cesaret edemiyor. Ancak resmi Tahran’ın İsrail’e saldırması gerekiyordu. Böylece Tahran, Şam olayının ardından artan kamuoyu ve uluslararası baskıyı bastırmak amacıyla geniş çaplı, risksiz bir saldırı düzenledi. Yani bu sadece bir gösteriydi.
Bu birkaç basit noktayla açıklanabilir:
İlk olarak İran’ın BM’deki temsilcisi, “BM’nin meşru müdafaa sözleşmesinin 51. maddesi uyarınca gerçekleştirdiği askeri operasyonun, Siyonist rejimin Şam’daki diplomatik binalarımıza yönelik saldırısına bir yanıt olduğunu” söyledi.
Görünüşe göre Tahran saldırının nedenini açıklıyor ve BM meşru müdafaa sözleşmesinin 51. maddesine atıfta bulunuyor. Bu, İran’ın aslında geniş çaplı bir savaş yürütmeyeceğinin kanıtıdır. Ayrıca rejim olası müdahale ve koalisyon risklerini de bu şekilde engelledi.
İkincisi, drone saldırıları doğrudan İran’dan yapılırken, füze saldırıları Irak, Suriye ve Lübnan’dan yapılıyordu. Yani İran’ın kendisi ciddi bir şey yapmadı, asıl işi vekiller yaptı.
Üçüncü olarak Beyaz Saray, bilinen saldırıya ilişkin açıklanan bilgilerde, İran’ın İsrail’e yönelik saldırısının muhtemelen birkaç saat süreceğini ifade etti. Yani İran saldırıdan önce ABD ile istişarede bulundu.
Sonuç: İran günlerdir sosyal ağlar üzerinden duyurduğu “İntikam”ını tamamladı. Önümüzdeki günlerde benzer olayların tekrar yaşanması muhtemel ancak bunlar büyük çaplı bir savaşa yol açmayacak.
Yazar: Siyaset bilimci
Turan Rzayev
